Lösemi (Kan Kanseri) Nedir? Lösemi (Kan Kanseri) Belirtileri

Lösemi (Kan Kanseri) Nedir?

Lösemi, kan ve kemik iliği hücrelerini etkileyen bir tür kan kanseridir. Kemik iliği, vücuttaki kan hücrelerinin (kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve trombositler) üretildiği yerdir. Lösemide, kemik iliğindeki anormal beyaz kan hücrelerinin (lösemik hücreler) kontrolsüz şekilde çoğalması ve normal kan hücrelerinin yerini almasıyla hastalık gelişir.

Lösemi, akut (hızla ilerleyen) ve kronik (yavaş seyreden) olarak iki ana gruba ayrılır. Ayrıca, etkilediği hücre türüne göre de lenfositik (lenfoblastik) ve miyeloid olarak sınıflandırılır. Bu kombinasyonlara göre dört ana lösemi türü vardır:

1. Akut Lenfoblastik Lösemi (ALL)
2. Akut Miyeloid Lösemi (AML)
3. Kronik Lenfositik Lösemi (CLL)
4. Kronik Miyeloid Lösemi (CML)

Lösemi Türleri

1. Akut Lösemi

• Hızlı ilerler ve tedavi edilmezse kısa sürede ciddi komplikasyonlara yol açar.
• Akut lösemiler genellikle çocuklarda daha yaygındır (özellikle ALL).

2. Kronik Lösemi

• Yavaş ilerler ve uzun yıllar boyunca belirgin semptom göstermeyebilir.
• Genellikle yetişkinlerde görülür.

3. Lenfositik Lösemi

• Lenfosit adı verilen beyaz kan hücrelerini etkiler.

4. Miyeloid Lösemi

• Miyeloid hücreler üzerinde etkili olur ve kırmızı kan hücreleri, trombositler ve bazı beyaz kan hücreleri bu tür lösemide etkilenir.

Lösemi Belirtileri

Lösemi belirtileri, türüne ve hastalığın ilerleme hızına bağlı olarak değişir. Ancak genel belirtiler şunlardır:

1. Genel Belirtiler

• Halsizlik ve yorgunluk: Normalden daha fazla enerji kaybı.
• Solgunluk: Anemi nedeniyle ciltte solgunluk.
• Ateş ve enfeksiyonlar: Sık sık tekrarlayan enfeksiyonlar ve sürekli yüksek ateş.
• Gece terlemeleri: Nedensiz gece terlemeleri.
• Kilo kaybı: Açıklanamayan kilo kaybı.

2. Kanama ve Pıhtılaşma Sorunları

• Cilt altında morluklar: Kolayca oluşan morluklar ve kanamalar.
• Burun ve diş eti kanamaları: Uzun süren ve sık tekrar eden kanamalar.
• Kırmızı veya mor döküntüler (Peteşi): Deri altında küçük kanamalar.

3. Kemik ve Eklem Ağrıları

• Lösemi, kemik iliğinde anormal hücre üretimini artırarak kemik ve eklem ağrılarına neden olabilir.

4. Lenf Bezlerinde Şişlik

• Boyun, koltuk altı veya kasık bölgesindeki lenf bezlerinin ağrısız bir şekilde şişmesi.

5. Karaciğer ve Dalak Büyümesi

• Karaciğer ve dalak büyümesi nedeniyle karında dolgunluk ve rahatsızlık hissi.

6. Nefes Darlığı ve Göğüs Ağrısı

• Kanın oksijen taşıma kapasitesinin azalması sonucu nefes darlığı ve göğüs ağrısı görülebilir.

Lösemi Nedenleri

Lösemiye neden olan kesin bir faktör bilinmemekle birlikte, risk faktörleri şunlardır:

1. Genetik Yatkınlık: Ailede lösemi veya diğer kanser türlerinin olması.
2. Radyasyon ve Kimyasal Maruziyet: Yüksek radyasyon seviyelerine veya benzen gibi kimyasallara maruz kalma.
3. Sigara Kullanımı: Özellikle AML riskini artırır.
4. Down Sendromu ve Diğer Genetik Bozukluklar: Genetik hastalıklarla ilişkili risk artışı.
5. Kan Hastalıkları: Öncesinde kanla ilgili hastalıkların varlığı.
6. Bağışıklık Sistemi Problemleri: Zayıflamış bağışıklık sistemi.

Lösemi Tanısı

Lösemi teşhisi için aşağıdaki yöntemler kullanılır:

1. Kan Testleri:
   • Anormal beyaz kan hücrelerinin sayısını ve türünü belirlemek için tam kan sayımı yapılır.
2. Kemik İliği Biyopsisi:
   • Kemik iliğinden alınan örnek, lösemik hücrelerin varlığını doğrulamak için incelenir.
3. Genetik Testler:
   • Lösemi türünü belirlemek ve tedaviye yön vermek için hücresel genetik analizler yapılır.
4. Görüntüleme Testleri:
   • Ultrason, röntgen veya BT taramaları, organ büyümesini veya diğer etkilenmiş alanları incelemek için kullanılır.

Lösemi Tedavisi

Lösemi tedavisi, hastalığın türüne, evresine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna göre planlanır. Tedavi yöntemleri şunlardır:

1. Kemoterapi:
   • Lösemik hücreleri yok etmek için kullanılan temel tedavi yöntemidir.
2. Radyoterapi:
   • Lösemik hücrelerin büyümesini engellemek için yüksek enerji dalgaları kullanılır.
3. Hedefe Yönelik Tedavi:
   • Kanser hücrelerini hedef alan ilaçlarla yapılan tedavi.
4. İmmünoterapi:
   • Bağışıklık sistemini güçlendiren tedaviler.
5. Kök Hücre (Kemik İliği) Nakli:
   • Sağlıklı kök hücrelerle lösemik hücrelerin yer değiştirilmesi.
6. Destekleyici Tedavi:
   • Enfeksiyonları önlemek ve anemi gibi komplikasyonları tedavi etmek için kullanılan ek tedaviler.

Erken Teşhisin Önemi

Erken teşhis, lösemi tedavisinde başarı şansını artırır. Bu nedenle, yukarıda belirtilen semptomları fark eden kişilerin bir sağlık uzmanına başvurması çok önemlidir. Özellikle ailede lösemi öyküsü bulunan veya risk faktörleri taşıyan bireyler düzenli sağlık kontrolleri yaptırmalıdır.

Lösemi, modern tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınabilir veya tamamen iyileştirilebilir. Bu süreçte doğru teşhis ve uygun tedavi büyük önem taşır.