Sedef Hastalığı Nedir

Sedef Hastalığı (Psoriasis) Nedir?

Sedef hastalığı (tıbbi adıyla psoriasis), cildin kendini yenileme sürecinin hızlanması sonucu oluşan, kronik ve inflamatuar bir deri hastalığıdır. Normalde cilt hücreleri 28-30 günde yenilenirken, sedef hastalarında bu süre 3-7 güne kadar kısalır. Bu hızlı yenilenme, ciltte kalınlaşmış, pul pul dökülen ve kızarık plaklara neden olur.

Sedef hastalığı bağışıklık sistemi ile ilişkili bir hastalıktır ve genellikle otoimmün bir mekanizma ile tetiklenir.

Sedef Hastalığının Belirtileri

• Kızarıklık ve Pullanma: En yaygın belirti, ciltte görülen kızarıklık ve üzerindeki gümüş renginde pullardır.
• Kaşıntı ve Ağrı: Plaklar genellikle kaşıntılıdır ve ciddi durumlarda ağrıya neden olabilir.
• Cilt Çatlakları: Pul plakların olduğu bölgelerde cilt çatlayabilir ve kanama yapabilir.
• Tırnak Değişiklikleri: Tırnaklarda çukurlaşma, renk değişikliği, kalınlaşma veya tırnak kaybı görülebilir.
• Eklemlerde Ağrı: Sedef hastalarının bir kısmında, özellikle eklemlerde ağrı ve şişlik (psoriatik artrit) görülebilir.

Sedef Hastalığının Türleri

1. Plak Psoriasis:
   • En yaygın türdür. Ciltte kalın, kabarık ve pullu plaklar görülür.
2. Gutat Psoriasis:
   • Küçük, damla şeklinde döküntülerle karakterizedir. Genellikle bir enfeksiyon (ör. boğaz enfeksiyonu) sonrası ortaya çıkar.
3. Püstüler Psoriasis:
   • Ciltte beyaz püstüller (iltihap dolu kabarcıklar) ve kızarıklık görülür.
4. Eritrodermik Psoriasis:
   • Nadirdir ve cildin geniş bir alanını etkileyerek kızarıklık, soyulma ve ağrıya neden olur.
5. Psoriatik Artrit:
   • Eklemlerde ağrı, şişlik ve sertlikle birlikte sedef belirtileri görülür.

Sedef Hastalığının Nedenleri

Sedef hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bağışıklık sistemi, genetik faktörler ve çevresel tetikleyiciler önemli rol oynar.

Nedenleri:

• Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi yanlışlıkla cilt hücrelerine saldırır, bu da hücre üretim sürecini hızlandırır.
• Genetik: Ailede sedef hastalığı olan kişilerde görülme riski artar.
• Tetikleyici Faktörler:
  • Stres
  • Enfeksiyonlar (özellikle boğaz enfeksiyonları)
  • İlaçlar (ör. beta blokerler, lityum)
  • Sigara ve alkol
  • Cilt yaralanmaları

Sedef Hastalığının Tedavisi

Sedef hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak semptomları yönetmek ve hastalığı kontrol altına almak mümkündür.

1. Topikal Tedaviler:
   • Kortikosteroid Kremler: Kaşıntı ve iltihabı azaltır.
   • D Vitamini Analogları: Hücre yenilenmesini yavaşlatır.
   • Nemlendiriciler: Cildi yumuşatarak çatlakları ve kuruluğu azaltır.
2. Fototerapi:
   • Kontrollü ultraviyole (UV) ışık kullanılarak yapılan tedavi yöntemidir.
3. Sistemik Tedaviler:
   • Bağışıklık Baskılayıcılar: Metotreksat, siklosporin gibi ilaçlar bağışıklık sistemini baskılar.
   • Biyolojik Tedaviler: Bağışıklık sisteminin belirli bileşenlerini hedef alan modern ilaçlardır.
4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
   • Sağlıklı beslenme, düzenli egzersiz ve stresten uzak durma semptomları hafifletebilir.
   • Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.

Sedef Hastalığı Bulaşıcı mıdır?

Hayır, sedef hastalığı bulaşıcı değildir. Hastalık kişiden kişiye geçmez.

Sedef Hastalığı ile Yaşam

• Psikolojik Destek: Sedef hastalığı, özellikle görünür yerlerde olduğunda, bireylerde stres ve özgüven sorunlarına yol açabilir. Psikolojik destek alınabilir.
• Uzman Takibi: Dermatolog kontrolünde düzenli tedavi, hastalığın yönetiminde önemlidir.

Sedef hastalığı, tedavi ve yönetimle kontrol altına alınabilir. Erken teşhis ve düzenli bakım, yaşam kalitesini artırır. 🌿